Vraag naar lokale erwt voor humane voeding stijgt. Teelttechnisch nog uitdagingen

Teelt-gebonden risico’s bij droog-geoogste gele erwt zijn ook na recent onderzoek nog reëel. Dat blijkt uit een tussentijdse evaluatie van PEAPACT en LEG-O. Beide onderzoeksprojecten mikken via veldonderzoek en samenwerking met landbouwers op optimalisaties, en zelfs al op opschaling van de lokale productie.

Joos Latré, landbouwonderzoeker van HOGENT: ‘Er zijn veel goede redenen om dit gewas breder in onze rotaties te krijgen. Tegelijk moeten we vaststellen dat de opbrengst -en oogstzekerheid van gele erwt nog niet even stabiel is als die van bv. tarwe of maïs. Het varieert van 8 ton/ha tot bijna nul.’

Inge Speeckaert van ILVO/Ugent: ‘Het innovatief concept strokenteelt gaat er misschien voor zorgen dat het totaal rendement/ha verhoogt en ook dat de ziektegevoeligheid van deze teelt verlaagt. Erwten - en vlinderbloemigen in het algemeen – bezitten duidelijke nutritionele, milieu- en bodem verbeterende troeven.’

In het Vlaio-project LEG-O bekijkt Speeckaert in welke mate afwisselende akkerstroken met peulvruchten (erwt, veldboon, nierboon) en met graan (baktarwe, durum, brouwgerst) leiden tot stabielere opbrengst.

Op 31 juli 2024 delen tien onderzoeks- en private ‘erwten’-partners hun ervaringen en observaties, tijdens een oogstmoment op 12 ha akker gele erwt in Linter. Akkerbouwers en journalisten zijn van harte welkom.

Ambitie voor uitrol en opschaling van gele erwt in Vlaanderen, een uitdaging

In vergelijking met bijvoorbeeld soja en lupinen is de teelt van gele erwt als peulvrucht al langer gekend in Vlaanderen. Momenteel worden peulvruchten slechts in beperkte mate in Vlaanderen geteeld, en dan vaak nog als veevoeder. Recent ontstaat er een nieuwe dynamiek. In het kader van de eiwitshift is er een stijgende interesse voor lokaal geteelde peulvruchten voor humane consumptie vanuit de retail en de verwerkende industrie. ARVESTA heeft als lokale verwerker pas geïnvesteerd in een nieuwe fabriek in Mettet, maar ook het Waalse bedrijf COSUCRA zet in op meer erwten van lokale herkomst. Vandaar de concreet stijgende vraag naar geïnteresseerde landbouwers om te voorzien in meer lokale geteelde gele erwt. Voor ARVESTA zijn er zowat 100 ha erwten geplant dit seizoen.

Het is al bekend dat peulvruchten op het veld interessant zijn in de gewasrotatie omdat ze stikstof uit de lucht kunnen fixeren en dus geen nood hebben aan stikstofbemesting. En dat ze reststikstof nalaten in de bodem voor het volggewas. Qua teelt zijn de verdere aandachtspunten geïdentificeerd: Zomererwten doen het beter dan wintererwten. De wintererwten krijgen vaak last van te veel vocht en van een plantenschimmelziekte (Anthracose). Zomererwt (gezaaid vanaf maart-april) kan anderzijds nog niet helemaal de combinatie maken van én een hoge opbrengst én een hoog eiwitgehalte. Dat laatste is net voor de geïnteresseerde fabrieken die aan eiwitextractie doen, belangrijk.

Een ketenverhaal

Joos Latré: ‘Willen we de akkerbouwers massaal overtuigen om lokale eiwitgewassen in hun rotatie te omarmen, dan is het zaak om een hogere opbrengststabiliteit onder extreme weersomstandigheden te kunnen voorleggen. Veel boeren verkiezen stabiliteit. De voorspelbaarheid van de oogst hangt ook samen met de finale verdienste. De contractteeltprijzen die men geeft voor bv. de droge erwten uit Frankrijk worden hier voorlopig als (te) bescheiden bestempeld’

In de keten zitten nog een aantal knelpunten, onder andere op het vlak van naoogstbewerking zoals drogen, reinigen, optimale opslag en logistieke vraagstukken. Vanuit verschillende praktijkgerichte onderzoeksprojecten (o.a. VLAIO Leg-O en EIP Operationele groep PeaPact²) wordt er samen met landbouwers en bedrijven uit de toeleverende en verwerkende sector gewerkt aan oplossingen.

Lancering van een Economische Rekentool Erwt, op maat van het landbouwbedrijf

In het kader van het project EIP – Peapact² (Opschaling van de lokale keten van gele erwt op basis van eerlijke waardeverdeling) willen de partners van bovenstaande projecten landbouwers en geïnteresseerden uit de sector samenbrengen om hen uitgebreid te informeren over alle deelaspecten van de teelt.

Tijdens de demodag ligt de focus op de concrete oogst van het gewas. Er zijn ook demo’s en concrete info over het bewaren en conditioneren van gele erwt. Daarnaast is er een infomarkt met standjes van de 10 partners en bedrijven. Doorheen de namiddag kan je in gesprek te gaan met de experts van de participerende bedrijven en onderzoeksinstellingen en zo geïnspireerd te raken door de mogelijkheden van deze eiwitteelt.

Nieuw is een kostprijsberekeningstool die een individuele akkerbouwer kan helpen in te schatten hoe (on)gunstig de keuze voor erwt voor zijn bedrijfsvoering zou zijn.

Praktisch

Het event vindt plaats in Linter op woensdag 31 juli 2024 van 13u-17u, aankomst is doorlopend mogelijk tussen 13u-15u

ADRES: akkerbouwbedrijf Ph. Avermaete, Beenshoeve, Hakendoverstraat 51, 3350 Linter

Contact

Joos Latré, HOGENT, AgroFoodNature -Proefhoeve Bottelare Hogent-UGent, +32486492482

Inge Speeckaert ILVO, project LEG-O (LEGuminosen: Onmisbaar in een agro-ecologisch teeltsysteem van humane voeding), M. +32499769616

Greet Riebbels, communicatie ILVO, M. +32486 26 00 14