Vlaamse wetenschappelijke instellingen organiseren Expeditie (W)onderzoeker tijdens Dag van de Wetenschap 2025

Hoe vaar je een gigantisch schip veilig de haven in? Wat gebeurt er met de archeologische vondsten uit jouw straat? En hoe eet je voldoende groenten en fruit zonder aan eetplezier in te boeten? Vijf Vlaamse Wetenschappelijke Instellingen laten het bezoekers zelf ontdekken op zondag 23 november, Dag van de Wetenschap, in de Plantentuin van Meise. Duik in eeuwenoude plantenboeken, leer het silhouet van vogels herkennen in de lucht en waag je aan een waarachtige, botanische tekening. Doe je het beter dan de professionals? Tijdens dit tijdelijke Festival ‘Expeditie (W)onderzoeker’ is de Plantentuin van 10.00u tot 17.00u gratis te bezoeken.

Vaar een schip veilig de haven in

Schepen, zowel zee- als binnenvaartschepen, worden steeds groter. Vlaanderen heeft met de Port of Antwerp-Bruges de tweede grootste Europese haven. Maar hoe raken die gigantische schepen veilig door onze waterwegen en sluizen? Het Waterbouwkundig Laboratorium maakt hiervoor stroomatlassen en heeft zelf een echte scheepsmanoeuvreersimulator ontwikkeld. Met die simulator kunnen kapiteins, schippers, loodsen en studenten in een virtuele omgeving oefenen met het manoeuvreren van hun schip. De bewegingen van het schip worden realistisch nagebootst in verschillende omgevingen (haven, vaarweg, sluis, …) en stromings- en weeromstandigheden. In de Plantentuin Meise neem jij tijdens Dag van de Wetenschap zelf het roer in handen. Let op dat je niet botst!

Ontdek het verleden als een archeoloog

Als we aan een archeoloog denken, zien we iemand die met veel geduld laagje na laagje aarde weghaalt in prehistorische of middeleeuwse nederzettingen, op zoek naar sporen die het verleden prijsgeven. Maar wat doen archeologen in onze straten en op onze pleinen, met de objecten die ze vinden? Tijdens Dag van de Wetenschap stap je in de rol van archeoloog en conservator bij het agentschap Onroerend Erfgoed. Kijk met röntgenfoto’s binnenin vondsten die nog diep verstopt zitten in de aarde. Laat je inspireren door een echte middeleeuwse Merovingische ketting om je eigen sleutelhanger te maken. Leer materialen, van metaal tot keramiek en glas, zorgvuldig conserveren zodat hun verhalen niet verloren gaan. Zo ontrafel je zelf oude mysteries en breng je ze tot leven.

Leer alles over ons eten

Wist je dat variatie de sleutel is tot gezonde voeding? En dat je best wekelijks 30 verschillende soorten planten eet? Dat zijn groenten en fruit, maar ook granen, zaden, noten, peulvruchten en zelfs kruiden. Variëren vergroot de diversiteit aan microben in je darmen, en dat is positief, want je verbetert hiermee niet alleen je fysieke maar ook je mentale gezondheid. Je voedt je lichaam bovendien met meer verschillende vitamines en mineralen, vezels en antioxidanten. Test je smaakpapillen in het smaaklabo van ILVO en onderzoek als een echte voedingstechnoloog hoe je de bereiding van voedsel kan optimaliseren. In het mini-voedingslabo bestudeer je het effect van koken op de kleur, smaak, textuur en voedingswaarde van je groenten. Hoe maak je van de 30 soorten-regel een haalbaar doel? Het is makkelijker dan je denkt.

Plantenillustraties van vroeger tot nu 

Vroeger bestonden er geen camera’s of kopieermachines. Plantkundigen maakten afbeeldingen van planten door ze zelf in boeken te drukken. Plantentuin Meise zet, speciaal voor Dag van de Wetenschap, de deuren van zijn unieke bibliotheek met prachtig geïllustreerde, oude boeken open. Het oudste boek is wel meer dan 500 jaar oud. Ook vandaag wordt er nog naarstig getekend in de plantenwetenschap. Plantentekenaars Omer en Liliane tonen hoe ze nog steeds - met de hand - tekeningen maken van planten en paddenstoelen om ze heel nauwkeurig en herkenbaar weer te geven. Dit vraagt veel artistiek talent én wetenschappelijke precisie. Zet je aan hun tafel en leer observeren en tekenen zoals echte botanische illustratoren! 

Vogels kijken en tekenen ​ 

Vogels vliegen vaak ver boven je hoofd. Maar als je weet waar je moet zoeken, kan je ze ook bekijken van dichtbij of spotten met een verrekijker. Wil je graag weten waar je op moet letten? Of wil je gewoon meer leren over de broed- en standvogels van Vlaanderen? INBO heeft maar liefst vijf activiteiten voor jou tijdens Dag van de Wetenschap. Bekijk hun verzameling opgezette dieren of speur door hun verrekijkers naar verborgen vogels. Jong en oud kan op vogelspeurtocht door de Plantentuin met een beschrijving in de hand. Tekenaar en vogelkenner Nicolas komt je leren hoe je vogels schetst tijdens de workshops en wie het aandurft kan zijn kennis over vogelveren testen in een quiz. Wie weet ga jij met een mooie prijs naar huis. ​ 

Dag van de Wetenschap

Dag van de Wetenschap is een jaarlijks terugkerend initiatief van de Vlaamse overheid. Het wordt gecoördineerd door de Koepel van Attracties & Musea - Riebedebie.be en georganiseerd in samenwerking met de associaties van de Vlaamse universiteiten en hogescholen, wetenschappelijke instellingen en verenigingen, musea, bedrijven en federaties. Ontdek alle activiteiten op www.dagvandewetenschap.be.

Vlaamse Wetenschappelijke Instellingen

De Vlaamse overheid telt zes bijzondere centra voor onafhankelijk, wetenschappelijk onderzoek, de zes Vlaamse Wetenschappelijke Instellingen (VWI’s). Er is een instituut voor natuur- en bosonderzoek (INBO), landbouw-, visserij- en voedingsonderzoek (ILVO), onderzoek naar de plantenwereld (Plantentuin Meise), naar bouwkundig, archeologisch, landschappelijk en varend onroerend erfgoed (agentschap Onroerend Erfgoed), naar kunst (KMSKA) en naar watersystemen, scheepvaart en de bijbehorende infrastructuur (Waterbouwkundig Laboratorium).Ze doen fundamenteel en toegepast onderzoek als wetenschappelijke onderbouwing van beleidsbeslissingen. Ze spelen een cruciale rol in het tot stand komen, uitvoeren en opvolgen van de Vlaamse regelgeving en het beleid voor landbouw, natuurbescherming, watergebonden infrastructuur, kunst en onroerend erfgoed. Door hun werk en rol onderscheiden ze zich van de Vlaamse Strategische Onderzoekscentra (SOC) - imec, VITO, VIB en Flanders Make - en van de Vlaamse universiteiten.